
ლია ლიქოკელი ახალგაზრდა მწერალი და პოეტია. დაიბადა და გაიზარდა ხევსურეთში. ბავშვობაც იქ გაატარა. შემდეგ თბილისში ჩამოსახლდა და რეჟისურას სწავლობდა. ის მუშაობდა კიდეც საკუთარი პროფესიით. დუშეთის თეატრის რეჟისორიც იყო. ბოლოს, გადაწყვიტა, რომ ეს მისი პროფესია არ იყო და რამე უნდა შეეცვალა. ახლა ის წერს. წერს და ძალიან უყვარს საკუთარ მკითხველთან შეხვედრები და ურთიერთობა. ის „სტიქიური ბედნიერებაა“ – ასე უწოდა მას პოეტმა თემურ ჩხეტიანმა.
ლია 26 წლის იყო, როცა მისი ლექსი პირველად დაიბეჭდა. მისი სადებიუტო წიგნი „დევის ცოლის სიცილი“ კი 2013 წელს გამოიცა. პოეტს მონაწილეობა აქვს მიღებული ქარჩხაძის გამომცემლობის მიერ ორგანიზებულ ლიტერატურულ ფესტივალში „ინსომნია“, მისი მოთხრობები კი საფესტივალო კრებულშია შესული. მონაწილეობდა ლიტერატურულ კონკურსში „წერო“, რომელშიც ორჯერ გაიმარჯვა, ჟიურისა და კულტურის სამინისტროს რჩეული გახდა.
სახელი: ლია.
გვარი: ლიქოკელი.
ასაკი: არც ისე ბებერი.
სქესი: ძირითადად მდედრობითი. პერიოდულად აინტერესებს ზომიერად ფერხორციანი მოწიფული მამაკაცები, პროპელერების გარეშე.
თვალის ფერი: დაუდგენელია, საჭიროებს გამოკვლევას. თუმცა გაურკვეველია, რა საჭიროა ამის გამოკვლევა.
თმის ფერი: მოცემულ მომენტში მწიფე ალუბლებში ნაგორავები ზღარბისფერი.
პროფესია: მოცემულ მომენტში – თაფლიანი ნამცხვრების მჭამელი.
წონა: 200 კილოგრამი.
სიმაღლე: არ აქვს.
ცხოვრების მიზანი: ჰქონდეს ბევრი ჭრელი მუთაქა, რომლებსაც გარშემო შემოიწყობს, თანდათან დაემსგავსება და გახდება ყველაზე მუთაქოვანი ხონთქარი ამქვეყნად.
ლიას საკუთარი თავის შესახებ რომ ჰკითხოთ, ასე მოგიყვებათ. დღეს, 21-ე საუკუნეში, ის ახალგაზრდებისთვის ერთ-ერთი საყვარელი მწერალი, პოეტი, ან, უბრალოდ, ადამიანია.
მე ადამიანი ვარ. გამაჩინეს ადამიანებმა და გამზარდეს ადამიანებმა. ვსწავლობდი ადამიანების სკოლაში, ვსწავლობდი ადამიანად ყოფნას (და ახლაც ვსწავლობ), მერე ვმუშაობდი ადამიანებთან და ადამიანებისთვის, მერე წერაც დავიწყე მათზე და მათთვის და დღესაც მათ შორის ვცხოვრობ. მაგრამ შეიძლება სხვანაირად მოყოლაც: მე მიწის ნაგლეჯი ვარ. სამყაროს ნაგლეჯი. ჩემთვის გაუგებარი ნაწილაკების გროვა. მოწესრიგებულად გადავადგილდები დროში და სივრცეში – დავიბადე, გავიზარდე, ვბერდები, და აუცილებლად მოვკვდები. ზოგჯერ ვერ ვხედავ განსხვავებას ჩემსა და მეგობრის კატას შორის, ვცხოვრობ სახლში შემოპარული თაგვების გამოსაკვებად და ვწერ ლექსებს ხეებისთვის, რომლებსაც ისინი ვერასოდეს წაიკითხავენ.
და ჩემი ბიოგრაფია არის შეყვარებების და არშეყვარებების, ტირილების და ტკივილების, ბევრი სიცილის და იშვიათი ბედნიერებების ამბავი.
და სიმარტოვისა კიდევ.
სამწუხაროდ, არ მახსოვს ჩემი დაბადება. მაგრამ ეჭვი მაქვს, რომ სულ არ ვიყავი მზად ამისთვის, როცა გამაჩინეს. ამიტომაც ხშირად მომდის თავში უკან, დაუბადებლობაში დაბრუნების სურვილი. ჩემი ბავშვობაც ეს იყო – არაფრით არ მინდოდა გამოძრომა. არაფრით არ მინდოდა გარეთ. მიყვარდა ჩემთვის ყოფნა, ტყე, მინდვრები, და დედაჩემი. დედაჩემი იყო ჩემი მიწა, და არის ახლაც, და ჩემი ბავშვობა გრძელდება დღესაც და დამთავრდება ჩემს სიკვდილთან ერთად – როცა საბოლოოდ დავბრუნდები ჩემს მიწაში – დედაჩემში.
ბავშვობაში შემომეწერა და გავაგრძელე. აი, ვიღაც რომ მოგეწონება და მიყვები და გადაეშვები შეყვარებაში, ყოველგვარი წინასწარი გადაწყვეტილების გარეშე. მერე აღარ ვწერდი. წლები გადიოდა და მე ერთი სიტყვის დაწერაც არ შემეძლო. თითქოს შეყვარებულმა მიმატოვა და დავრჩი ასე, არ ვიყავი მზად ახალი ურთიერთობის დაწყებისთვის. თუმცა, ვიცოდი, რომ ეს მჭირდება, და არ შეიძლება ამდენი სიმარტოვე. მერე, როგორღაც, გავბედე ეს „ახალი ურთიერთობა“ იმ საძაგელ ტიპთან, პოეზიას რომ ეძახიან. კარგად არ მესმის, როგორ მოხდა. მგონი, ცუდად ვიყავი და ამის გამო, ვცდუნდი, შეიძლება ითქვას. და მოვყევი ყველაფერი, გამოვუშვი და გამოვუშვი, რაც მანამდე დავაგროვე, ისიც და რაც მერე უნდა მომხდარიყო, ისიც.
ლია თავის პირვე ნაბიჯების შესახებ პოეზიასა და მწერლობაში ასე ჰყვება: ეს, დაახლოებით, ასე იყო: თითქოს მივედი ერთხელ ერთი დიდი, ხალხით სავსე სახლის კართან, როგორღაც გავბედე და დავაკაკუნე. კარი გაიღო. ვდგავარ კართან და ხელში კალათი მიჭირავს, კალათში ლექსები მიწყვია ისე, როგორც ვაშლები. სახლში ხმაურია, ფუსფუსი და ჟრიამული. და მე მეშინია შესვლის: აქ ადამიანები არიან. მე არ ვარ მიჩვეული ადამიანებთან ყოფნას და ლაპარაკს. უცხო ვარ, ცუდად მაცვია და ჭუჭყიანი ხელები მაქვს. მაგრამ ვიღაც ხელს მკიდებს და შევყავარ. ასე მგონია, საძაგლად გადანათებულ სცენაზე ვდგავარ, და ყველა ჭორფლ-წერტილი მეტყობა სახეზე. და ის ადამიანები მოდიან, იღებენ ჩემს ვაშლ-ლექსებს კალათიდან და კბეჩენ.
და ამბობენ, რომ გემრიელია. და მე ვამბობ, რომ კარგი, თუ ასეა, კიდევ მოვიტან ვაშლებს მათთვის ჩემი ბაღიდან.
როგორ ფიქრობ, ხალხს რის გამო მოსწონს შენი შემოქმედება?.. არ ვიცი. იქნებ იმის გამო, რომ მარტივად ვყვები ყველასთვის გასაგებ რაღაცებს. იქნებ იმის გამოც, რომ გულწრფელად ვყვები, სისულელემდე გულწრფელად, ბრიყვულადაც კი. კიდევ ის, რომ ტკივილების გადმოფენა შემიძლია და არც ჩემი შიშების და კომპლექსების მრცხვენია, მაინცდამაინც. ყველას გვეშინია, ყველა მარტოა და დაუცველი სინამდვილეში და კარგია, როცა ვინმე ამაზე ლაპარაკობს. მე ამის გამო ვკითხულობ ხოლმე იმას, რასაც ვკითხულობ. მიჭირს მათი გაგება, ვინც შეუღწევადად „მრგვალია“ – ძლიერი, დაუშლელ-დაუნგრეველი, გამარჯვებული და ყველაფერი ზუსტად იცის. მე სისუსტეები მაინტერესებს და ყველაფერი ის, რაც ძნელია, საშიში, გაუგებარი და შეუძლია, დაგვამარცხოს. მაქვს რამდენიმე საყვარელი ლექსი. დრო რომ გავიდა, ჩემი ორი წიგნი ამ რამდენიმე ლექსად შეიკუმშა. დანარჩენები თუ არსებობენ, აღარც მახსოვს, ისე არიან, თავისთვის, თითქოს ვიღაც სხვას დაეწეროს. ისინი კი, რომლებიც მიყვარს, ისევ ყვებიან ჩემს ამბავს, ახლანდელი მეს ამბავსაც, მიუხედავად იმისა, რომ მათ შემდეგ მე შევიცვალე, დრო გავიდა და ცხოვრებაც შეიცვალა.ზოგადად, შემიძლია ვთქვა, რომ მომწონს ჩვენი დროის ქართული პოეზია. კონკრეტულად პოეზია. და ვფიქრობ, კარგი ამბები ხდება აქ. რაღაც იცვლება. და არიან პოეტები, ვის ახალ ლექსებს და წიგნებს ველოდები ხოლმე.
მე მომწონს, რომ მკითხველი ცოცხალია. შენს წინ დგას და გეუბნება, რას ფიქრობს, რა წაიკითხა, როგორ წაიკითხა, შენი ამბის თანამოზიარე ხდება ცოცხლად და შენი ტექსტიც მარტო შენი რომ არ არის, მარტო შენ რომ არ დაგიწერია, ცხადად ხედავ. შეუძლებელია მარტო შენ იყო, მარტო შენი დაწერო, მარტო შენს თავს ელაპარაკო. მიყვარს, როცა კონკრეტულ კითხვებს სვამენ, მომწონს, როცა ჩემში იჩხრიკებიან. ასე უკეთ მესმის, რა ხდება, სად ვარ, რას ვხედავ და რას ვლაპარაკობ.
ხოლო როგორც მკითხველს, მირჩევნია ურთიერთობა ტექსტებთან და არა მათ ავტორებთან. ქურდბაცაცა მკითხველი ვარ: ვიპარავ, რაც მე მჭირდება და მერე თვალებს ვაცეცებ, ხომ არავინ შემამჩნია. წარმატება… კარგად არც მესმის, რას ნიშნავს წარმატება. ეგ ჩემთვის ის იქნება, თუ დილას გავიღვიძებ და გავიფიქრებ: რა კარგია, რომ გათენდა, რა კარგია, რომ დავიბადე. რა კარგია, რომ ცხოვრება გრძელდება. და მე ვიქნები წარმატებული სიცოცხლეში. ჩემი წარმატება იქნება, რომ მე ვარ ჭეშმარიტად ცოცხალი, და არა წარმატებული სიკვდილში.
ამჟამად, ვგლოვობ ჩემს შეცდომებს, ჩემს ტკივილებს და იმას, რამაც დამანგრია. ხანდახან, ვწუწუნებ კიდეც და ვცდილობ, ადამიანებს თავი შევაცოდო. და როცა ჩემს ძახილს ვინმე უპასუხებს, ვიმალები, გადავიფარებ საბანს და ვკანკალებ. სინამდვილეში, ჯერ არ ვარ მზად, ამ ყველაფერზე ვილაპარაკო.
აი, ეს არის ახლა ჩემი საქმიანობა – მინდა ყველაფერი დავალაგო. დავმარხო, რაც დასამარხია და გავიგო, როგორ ვიცხოვრო ამის შემდეგ.
ალბათ, არც ისე კარგი საქმიანობაა და დროა, „სამსახური“ შევიცვალო, მაგრამ, მაინც, იმედი მაქვს, რომ საბნის ქვეშაც რაღაცას ვისწავლი. ყველაფერი მნიშვნელოვანია, რაც ხდება.
მინდა, წიგნი დავწერო. ისეთი წიგნი, რომელსაც მე თვითონ წავიკითხავდი, როგორი წიგნის წაკითხვაც მინდა, მაგრამ ვერ ვპოულობ. არაფერი არ მყოფნის ბოლო დროს, ვერაფერი ვერ გამოხატავს საკმარისად ჩემს სურვილებს, ჩემს გრძნობებს. ამიტომაც, მინდა, დავწერო წიგნი, რომელსაც წაიკითხავს ჩემი თავი და მეტყვის: ჰო, აი, ამას ველოდებოდი. ამის გაგება მინდოდა. გმადლობ.
ავტორი: მარიამ ტიელიძე